Keep calm and read a book

Μήνας: Μάιος 2021

“Ακάκιε” του Κώστα Κρομμύδα

“Ακάκιε! Μην ξεχάσεις, τα μακαρόνια να είναι…”

Πασίγνωστη φράση, ειδικά για τους λίγο παλαιότερους. Προέρχεται από τη διαφήμιση που εδραίωσε τη μεγαλύτερη ίσως ελληνική βιομηχανία ζυμαρικών και που εγώ προσωπικά δεν γνώριζα την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία δημιουργίας και ανάπτυξης της.

Ο κύριος Κώστας Κρομμύδας, μέσα από ένα πολύ όμορφο αναγνωστικό ταξίδι μας συστήνει τον πρωτεργάτη των ζυμαρικών στη χώρα μας. Τον άνθρωπο που με τις πρωτοποριακές ιδέες του συνέβαλε ώστε τα μακαρόνια και τα παράγωγα τους να είναι απαραίτητα στο ελληνικό τραπέζι. Τον καινοτόμο επιχειρηματία που πρώτος εισήγαγε τα συσκευασμένα ζυμαρικά, καταργώντας σιγά-σιγά τα χύμα. Τον επαρχιώτη από την Ήπειρο που χωρίς πτυχία και γνώσεις κατάφερε από το μηδέν, με μόνα όπλα τη θέληση, το θάρρος και τη σκληρή δουλειά, να φτάσει πολύ πολύ ψηλά.

Πρόκειται για τον κύριο Λευτέρη Μαντζίκα, στη ζωή του οποίου είναι βασισμένο το βιβλίο “Ακάκιε”. Μέσα από την πορεία του μαθαίνουμε για την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία των ζυμαρικών και κατ’ επέκταση των σιτηρών στην Ελλάδα. Υπάρχει σαφώς αλληλένδετη σχέση μεταξύ αυτών των δύο και εύκολα συμπεραίνουμε ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος πιθανόν επηρέασε μέχρι ενός σημείου την αγροτική οικονομία της χώρας, χρησιμοποιώντας με πείσμα αμιγώς ελληνικό σιμιγδάλι στη γραμμή παραγωγής του εργοστασίου του.

Η ζωή του Λευτέρη ξεκινάει σε ένα μικρό χωριό της Ηπείρου, γύρω στο 1916. Μεγαλώνει χωρίς μητέρα και χωρίς οικονομική άνεση αλλά με έναν πατέρα που έχει κατανόηση και πολλή αγάπη για το γιο του. Αποφασίζει από πολύ μικρός να δοκιμάσει την τύχη του στην Αθήνα, όπου και πηγαίνει αποφασισμένος να δημιουργήσει. Ο πόλεμος έβαλε για λίγο τα σχέδια του στην άκρη. Ωστόσο, μετά την περίοδο της κατοχής, ένα αισιόδοξο πνεύμα σαν το δικό του δεν θα μπορούσε να μην αναγνωρίσει τις ευκαιρίες που προέκυψαν και που φρόντισε να αδράξει με πείσμα, τόλμη και διάθεση για ρίσκο που τελικά του βγήκε σε καλό.

Δημιούργησε δύο ευτυχισμένες οικογένειες, παρ’ όλα τα προβλήματα που σε όλες τις οικογένειες προκύπτουν. Την πρώτη, την κυριολεκτική μαζί με τη σύζυγο του Μαρίνα και τη δεύτερη, την επαγγελματική με τον καλό του φίλο και συνέταιρο Σωκράτη.

Μου έκανε εντύπωση και αποτελεί μάθημα για όλους ο τρόπος δράσης και ζωής του. Αντιμετώπιζε τα πάντα με κατανόηση, θετική διάθεση και απίστευτη δοτικότητα. Έδινε απλόχερα από τα κέρδη του σε όσους είχαν ανάγκη, αντιμετώπιζε με δίκαιο τρόπο και γενναιοδωρία τους εργαζομένους του και βοηθούσε με κάθε ευκαιρία και αφορμή τους αδύναμους. Έκανε ακόμη πολλές δωρεές στη γενέτειρα του και θεωρείται ένας από τους ευεργέτες της Ηπείρου.

Η ιστορία του Λευτέρη Μαντζίκα “έπρεπε” να γίνει βιβλίο.

Θα κλείσω λέγοντας δύο λόγια για τον «γαλήνιο» τρόπο γραφής του κυρίου Κρομμύδα. Μου άρεσε τόσο πολύ η απλότητα και η αμεσότητα του. Εκτιμώ το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιεί επιτηδευμένες λέξεις και φράσεις με σκοπό να εντυπωσιάσει και δεν το χρειάζεται άλλωστε, καθώς η ιστορία είναι άκρως ενδιαφέρουσα από μόνη της. Δεν με κούρασε σε κανένα σημείο η ανάγνωση του βιβλίου. Αντιθέτως, μου μετέφερε μια ηρεμία.

Για το τέλος κράτησα μια αγαπημένη, πλέον, φράση της ηπειρώτισσας κυρά-Μόρφως: «Χορταίνει καλοσύνη αυτός που τη χαρίζει απλόχερα»…

Καλή ανάγνωση!

Εκδόσεις Διόπτρα

Συγγραφέας Κώστας Κρομμύδας

Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος

Ο Primo Levi υπήρξε ένας από τους τελευταίους επιζήσαντες του Άουσβιτς. Ήταν Ιταλοεβραίος κρατούμενος και έζησε στο στρατόπεδο σχεδόν δύο χρόνια. Κατέγραψε τη μαρτυρία του ή για να ακριβολογούμε τα μαρτύρια του, συνθέτοντας το συγκλονιστικότερο αυτοβιογραφικό κείμενο που έχω διαβάσει ποτέ μου.

Δεν είναι μόνο τα γεγονότα που περιγράφονται που το κάνουν συγκλονιστικό αλλά κυρίως ο τρόπος του συγγραφέα. Επρόκειτο σαφώς για έναν πανέξυπνο και διορατικό άνθρωπο, που είχε το χάρισμα να συνειδητοποιήσει από νωρίς την τροχιά την οποία έπρεπε να επιβάλει στο μυαλό και στη σκέψη του.

Ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει κανείς ήταν απλά να μην σκέφτεται.

Να μην σκέφτεται, ώστε να μην αντιδράει. Να μην σκέφτεται, ώστε να μην τρελαθεί.

Το φοβερό κρύο, η πείνα, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης, η σκληρή δουλειά, οι πολυάριθμες ασθένειες και η απειλή της «επιλογής» για το θάλαμο αερίων, είναι λίγο έως πολύ ήδη γνωστά και χιλιοειπωμένα. Ο κύριος Levi εστιάζει εδώ σε ένα άγνωστο κομμάτι πολέμου που δέχονταν οι κρατούμενοι. Ο ψυχολογικός πόλεμος, η προσπάθεια καταρράκωσης του ηθικού τους και η εκμηδένιση της ανθρώπινης υπόστασης γινόταν με τρόπο απίστευτα μεθοδικό. Ακολουθούνταν κατά γράμμα και με την πειθαρχία που χαρακτηρίζει το Γερμανικό λαό ένα καλοδουλεμένο και απάνθρωπο σχέδιο.

Επεξηγηματικά, θα αναφερθώ σε κάποια γεγονότα που μου έκαναν μεγάλη εντύπωση. Όχι τόσο σαν γεγονότα αλλά κυρίως ότι υπήρξε ανθρώπινος νους που σκέφτηκε, επεξεργάστηκε, συνέθεσε και έθεσε σε εφαρμογή κάτι τόσο άρρωστο.

Οι κρατούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν καθημερινά μπάνιο ώστε να είναι καθαροί… Χωρίς σαπούνι, χωρίς πετσέτα μόνο με νερό. Το οποίο θα ήταν είτε υπερβολικά παγωμένο είτε υπερβολικά καυτό. Έπρεπε ταυτόχρονα, την ώρα του μπάνιου, να κρατούν τα προσωπικά τους αντικείμενα γιατί αν τα άφηναν οπουδήποτε δεν υπήρχε καμία περίπτωση να τα ξαναβρούν. Προσωπικά αντικείμενα ήταν η ζακέτα(τους προστάτευε από το κρύο στους -20), η στολή(την οποία άλλαζαν μία φορά την εβδομάδα χωρίς να παίρνουν ποτέ την ίδια ή κάποια στα μέτρα τους και χωρίς ποτέ να πλένεται, περνούσε απλά από κλίβανο), τα ξυλοπάπουτσα(τυχαία δοσμένα νούμερα και όχι απαραίτητα ζευγάρι) και το κουτάλι τους(το μοναδικό φαγητό ήταν μία μερίδα σούπα στο τέλος της ημέρας).

Σε κάθε παράπηγμα και κάθε ομάδα εργασίας υπήρχε υπεύθυνος. Ήταν επίσης κρατούμενος αλλά φυσικά όχι Εβραίος, ήταν Γερμανός πολιτικός κρατούμενος, που είχε το δικαίωμα να φέρεται σαν Γερμανός στρατιώτης και συνήθως είχε γύρω του μία ομάδα που χαρακτηρίζονταν ως «προστατευόμενοι» του. Σε αυτό τον αρχηγό δεν τολμούσαν καν να απευθύνουν το λόγο, παρ’ όλο που ήταν και ο ίδιος κρατούμενος. Η μόνη διαφορά ήταν ότι στη στολή του είχε πράσινο τρίγωνο και όχι αστέρι και ότι μπορεί να είχε διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα. Οι κλίκες των ισχυρών είχαν δικαίωμα να ξυλοκοπήσουν μέχρι θανάτου, να αποφασίσουν για το είδος εργασίας που θα ανατεθεί στον καθένα, για το αν χρήζει κάποιος θεραπείας στο αναρρωτήριο(η θεραπεία ήταν απλά αποχή από τη δουλειά. Ακόμη και εκεί οι άρρωστοι ήταν αναγκασμένοι να μοιράζονται το κρεβάτι με άλλον) και είχαν ακόμη την αρμοδιότητα να υποδεικνύουν στους στρατιώτες ανά τακτά χρονικά διαστήματα ποιος έπρεπε να φύγει για το θάλαμο με δικά τους κριτήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο συγγραφέας ήρθε σε επαφή με Ες-Ες(βλέποντας κάποιον να φεύγει με μοτοσυκλέτα) τις τελευταίες μέρες διαμονής του στο στρατόπεδο και αφού είχε βομβαρδιστεί από τους Ρώσους.

Στο στρατόπεδο υπήρχε μπάντα μουσικών που έπαιζε συγκεκριμένα στρατιωτικά εμβατήρια της άριας φυλής και με σταθερή σειρά καθημερινά, κατά την πρωινή προσέλευση στην εργασία και κατά την απογευματινή αποχώρηση. Οι Εβραίοι έπρεπε να τα ακούνε σε στάση προσοχής(σε οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες) και υποτίθεται ότι αυτό γινόταν για την εμψύχωση και την καλύτερη απόδοση τους στη δουλειά. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το γεγονός αυτό αποτελούσε έναν από τους χειρότερους ψυχολογικούς πολέμους που δεχόταν. Επρόκειτο για ένα καλοστημένο σχέδιο που αν άφηνες το μυαλό σου ελεύθερο να σκέφτεται θα μπορούσε να σε οδηγήσει στην τρέλα.

Είναι πολλά ακόμη τα περιστατικά και τα γεγονότα που περιγράφονται με απόλυτη διαύγεια και καθαρή κρίση από έναν άνθρωπο που μέσα στην ατυχία του θεωρείται πραγματικά πολύ τυχερός γιατί κατάφερε να επιζήσει. Πρόκειται πραγματικά για μία συγκλονιστική και σπάνια μαρτυρία που αξίζει να διαβάσετε.

Τελικά για τι είναι ικανός ένας άνθρωπος; Αλλά και πόσα είναι ικανός να υποφέρει;

Καλή Ανάγνωση…

Εκδόσεις ΑΓΡΑ

Συγγραφέας Primo Levi

 

Γέτι, η δύναμη του ακόμη

Η πρώτη μου επαφή με την ιδιαίτερη ευφυΐα της Μαρίνας Γιώτη ήταν αρκετά χρόνια πριν, όταν διάβασα τον “Ρεβυθοκοντούλη” της. Με βρήκε απόλυτα σύμφωνη, για να μην πω με ενθουσίασε, η αποδόμηση του γνωστού παραμυθιού. Επιτέλους βρέθηκε κάποιος να υποστηρίξει με θάρρος ότι δεν είναι δυνατόν να λέμε στα παιδιά μας ιστορίες για γονείς που εγκαταλείπουν τα δικά τους παιδιά μόνα και αβοήθητα στο δάσος. Και που μάλιστα , στη συνέχεια αυτά γίνονται κλέφτες και εγκληματίες για να επιβιώσουν! Σε ανάλογο κλίμα κινείται και η “Σκουφοκοκκινίτσα” της κυρίας Γιώτη.

Το “Γέτι” είναι ένα επίσης ιδιαίτερο και ευφυές βιβλίο που απέχει παρασάγγας από τα κλασικά παιδικά παραμύθια. Είναι ένα εργαλείο ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης των παιδιών. Καταφέρνει με έναν πανέξυπνο και ταυτόχρονα απλό τρόπο να περάσει ένα ηχηρό και σπουδαίο μήνυμα για τη σημασία της προσπάθειας και της εξάσκησης.

Το αγόρι της ιστορίας έχει έναν φανταστικό φίλο, το Γέτι. Είναι πάντα “εκεί” όταν απογοητεύεται ή όταν δυσκολεύεται για να τον ενθαρρύνει να συνεχίσει. Πως; Χρησιμοποιώντας μία και μόνο μαγική λέξη: ακόμη.

Έτσι, όταν το αγόρι λέει για παράδειγμα: “δεν έχω αρκετούς φίλους”, το Γέτι του απαντάει: “ακόμη”… Όταν παραπονιέται: “δεν μπορώ να λύσω αυτή την άσκηση”, το Γέτι αποκρίνεται: “ακόμη”… και τον ενθαρρύνει να εξασκηθεί κι άλλο στα μαθηματικά. Ώσπου φτάνει μια μέρα που το αγόρι πατάει τόσο γερά στα πόδια του και το Γέτι απλά εξαφανίζεται…

Πόσο πολύ χρειαζόμαστε όλοι, ανεξαιρέτως ηλικίας ένα Γέτι στις ζωές μας. Να μας υπενθυμίζει να μην το βάζουμε κάτω, να έχουμε θάρρος κι εμπιστοσύνη στις ικανότητες μας και πάνω από όλα να προσπαθούμε.

Βρήκα εξαιρετικό το σαλόνι του βιβλίου με τις σημειώσεις-συμβουλές. Δίνει αφορμή για πολλές όμορφες συζητήσεις με τα παιδιά. Θα μπορούσα ευχαρίστως να το κάνω αφίσα και να το τοποθετήσω κάπου στο γραφείο μου. Ξεχώρισα τις φράσεις:

“Μη φοβάσαι τα λάθη”, κάτι που λέω κι εγώ συχνά στα παιδιά μου γιατί από τα λάθη μαθαίνουμε άρα και από αυτά κερδίζουμε.

“Δοκίμασε κάτι που δεν έχεις ξανακάνει”, που μου φάνηκε τόσο θετικό και αισιόδοξο!

Εν κατακλείδι θεωρώ ότι το “Γέτι, η δύναμη του ακόμη”, είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται όχι μόνο σε μικρά αλλά και σε μεγάλα παιδιά. Θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει ιδανικό συμβολικό δώρο για αγαπημένα πρόσωπα. Γιατί όλοι κατά καιρούς χρειαζόμαστε ενέσεις αυτοπεποίθησης!

Καλή ανάγνωση!

Εκδόσεις Διόπτρα

Συγγραφέας – Εικονογράφος Μαρίνα Γιώτη

Ηλικία 4+

“Άγιο Αίμα” του Θοδωρή Παπαθεοδώρου

Όταν τελείωσα την ανάγνωση του βιβλίου είχα συναισθήματα ανάμεικτα και διφορούμενα. Καθώς οι μέρες περνούσαν ξεπέρασα σιγά-σιγά τη θλίψη που μου άφησε, όπως άλλωστε συμβαίνει με πολλά ιστορικά αναγνώσματα και τώρα πλέον νιώθω δικαιωμένη. Αφιέρωσα το χρόνο μου σε κάτι που πραγματικά άξιζε. Σε ένα βιβλίο που με μετέφερε ακριβώς “εκεί” που περιγράφει και ας είναι αυτό το “εκεί” θλιβερό και δύσκολο.

Οι αρχικά μεμονωμένες ιστορίες του βιβλίου(που στη διάρκεια της αφήγησης συνδέονται μεταξύ τους και περιμένουμε με αγωνία την κορύφωση της σύνδεσης αυτής στο δεύτερο μέρος) κινούνται ιστορικά στα χρόνια πριν από την Ελληνική Επανάσταση. Η έξοδος του Μεσολογγίου, η πολιορκία του Σουλίου, η πυρπόληση των Ιωαννίνων από τον Αλή Πασά και πολλά ακόμη γεγονότα, υπό ένα διαφορετικό πρίσμα. Αληθινό και γεμάτο ανθρώπινα συναισθήματα. Το ιδιαίτερο πρίσμα του κυρίου Παπαθεοδώρου.

Για άλλη μια φορά με καθήλωσε με τη γραφή του. Έχει έναν μοναδικό τρόπο να συνταιριάζει και να συμπορεύει τη μυθοπλασία με την αληθινή ιστορία του τόπου μας.

Όντας φανατική αναγνώστρια του μπορώ να πω ότι στο βιβλίο αυτό “άλλαξε” αρκετά το λεξιλόγιο του, προσαρμόζοντας το πλήρως στην εποχή για την οποία γράφτηκε. Είναι δε εμπλουτισμένο με ορολογία, ιδιωματισμούς και πολλές τούρκικες έννοιες. Οι χαρακτηριστικές του σημειώσεις στο πίσω μέρος, πολύτιμες όπως πάντα, σου παρέχουν σπουδαίες γνώσεις.

Υπήρξαν στιγμές που με φόρτισε αρκετά το “βαρύ κλίμα” που επικρατεί στην αφήγηση. Κλίμα που συνάδει απόλυτα με την εποχή και είναι αδιαμφισβήτητα συγγραφική επιτυχία το ότι καταφέρνει να το μεταδώσει. Είναι τελείως διαφορετικό το να φαντάζεσαι αόριστα τι μπορεί να γινόταν την εποχή εκείνη, πως ζούσαν οι υπόδουλοι Έλληνες από το να “μπαίνεις” με έναν τόσο ρεαλιστικά και ωμά δοσμένο τρόπο στις ζωές τους.

Τρομερά απάνθρωπα και ειδεχθή όσα έχουν βιώσει οι πρόγονοι μας και ο συγγραφέας εδώ καταφέρνει να μεταδώσει τα συναισθήματα αυτά στο μέγιστο βαθμό.

Είναι προφανές ότι και αυτό το έργο του κυρίου Παπαθεοδώρου “βγήκε” φροντισμένα, με πραγματική δουλειά και έρευνα. Δεν υπάρχουν πολλά βιβλία που να αγγίζουν την ιστορικά δύσκολη εποχή της Επανάστασης. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια σε αυτή τη δουλειά. Αξίζει μία θέση στη βιβλιοθήκη μας. Αδημονώ για το δεύτερο μέρος…

Καλή Ανάγνωση!

Εκδόσεις Ψυχογιός

Συγγραφέας Θοδωρής Παπαθεοδώρου

 

Υποστηριζόμενο από WordPress & Θέμα από Anders Norén