“Ακάκιε! Μην ξεχάσεις, τα μακαρόνια να είναι…”
Πασίγνωστη φράση, ειδικά για τους λίγο παλαιότερους. Προέρχεται από τη διαφήμιση που εδραίωσε τη μεγαλύτερη ίσως ελληνική βιομηχανία ζυμαρικών και που εγώ προσωπικά δεν γνώριζα την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία δημιουργίας και ανάπτυξης της.
Ο κύριος Κώστας Κρομμύδας, μέσα από ένα πολύ όμορφο αναγνωστικό ταξίδι μας συστήνει τον πρωτεργάτη των ζυμαρικών στη χώρα μας. Τον άνθρωπο που με τις πρωτοποριακές ιδέες του συνέβαλε ώστε τα μακαρόνια και τα παράγωγα τους να είναι απαραίτητα στο ελληνικό τραπέζι. Τον καινοτόμο επιχειρηματία που πρώτος εισήγαγε τα συσκευασμένα ζυμαρικά, καταργώντας σιγά-σιγά τα χύμα. Τον επαρχιώτη από την Ήπειρο που χωρίς πτυχία και γνώσεις κατάφερε από το μηδέν, με μόνα όπλα τη θέληση, το θάρρος και τη σκληρή δουλειά, να φτάσει πολύ πολύ ψηλά.
Πρόκειται για τον κύριο Λευτέρη Μαντζίκα, στη ζωή του οποίου είναι βασισμένο το βιβλίο “Ακάκιε”. Μέσα από την πορεία του μαθαίνουμε για την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία των ζυμαρικών και κατ’ επέκταση των σιτηρών στην Ελλάδα. Υπάρχει σαφώς αλληλένδετη σχέση μεταξύ αυτών των δύο και εύκολα συμπεραίνουμε ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος πιθανόν επηρέασε μέχρι ενός σημείου την αγροτική οικονομία της χώρας, χρησιμοποιώντας με πείσμα αμιγώς ελληνικό σιμιγδάλι στη γραμμή παραγωγής του εργοστασίου του.
Η ζωή του Λευτέρη ξεκινάει σε ένα μικρό χωριό της Ηπείρου, γύρω στο 1916. Μεγαλώνει χωρίς μητέρα και χωρίς οικονομική άνεση αλλά με έναν πατέρα που έχει κατανόηση και πολλή αγάπη για το γιο του. Αποφασίζει από πολύ μικρός να δοκιμάσει την τύχη του στην Αθήνα, όπου και πηγαίνει αποφασισμένος να δημιουργήσει. Ο πόλεμος έβαλε για λίγο τα σχέδια του στην άκρη. Ωστόσο, μετά την περίοδο της κατοχής, ένα αισιόδοξο πνεύμα σαν το δικό του δεν θα μπορούσε να μην αναγνωρίσει τις ευκαιρίες που προέκυψαν και που φρόντισε να αδράξει με πείσμα, τόλμη και διάθεση για ρίσκο που τελικά του βγήκε σε καλό.
Δημιούργησε δύο ευτυχισμένες οικογένειες, παρ’ όλα τα προβλήματα που σε όλες τις οικογένειες προκύπτουν. Την πρώτη, την κυριολεκτική μαζί με τη σύζυγο του Μαρίνα και τη δεύτερη, την επαγγελματική με τον καλό του φίλο και συνέταιρο Σωκράτη.
Μου έκανε εντύπωση και αποτελεί μάθημα για όλους ο τρόπος δράσης και ζωής του. Αντιμετώπιζε τα πάντα με κατανόηση, θετική διάθεση και απίστευτη δοτικότητα. Έδινε απλόχερα από τα κέρδη του σε όσους είχαν ανάγκη, αντιμετώπιζε με δίκαιο τρόπο και γενναιοδωρία τους εργαζομένους του και βοηθούσε με κάθε ευκαιρία και αφορμή τους αδύναμους. Έκανε ακόμη πολλές δωρεές στη γενέτειρα του και θεωρείται ένας από τους ευεργέτες της Ηπείρου.
Η ιστορία του Λευτέρη Μαντζίκα “έπρεπε” να γίνει βιβλίο.
Θα κλείσω λέγοντας δύο λόγια για τον «γαλήνιο» τρόπο γραφής του κυρίου Κρομμύδα. Μου άρεσε τόσο πολύ η απλότητα και η αμεσότητα του. Εκτιμώ το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιεί επιτηδευμένες λέξεις και φράσεις με σκοπό να εντυπωσιάσει και δεν το χρειάζεται άλλωστε, καθώς η ιστορία είναι άκρως ενδιαφέρουσα από μόνη της. Δεν με κούρασε σε κανένα σημείο η ανάγνωση του βιβλίου. Αντιθέτως, μου μετέφερε μια ηρεμία.
Για το τέλος κράτησα μια αγαπημένη, πλέον, φράση της ηπειρώτισσας κυρά-Μόρφως: «Χορταίνει καλοσύνη αυτός που τη χαρίζει απλόχερα»…
Καλή ανάγνωση!
Συγγραφέας Κώστας Κρομμύδας
Ο Primo Levi υπήρξε ένας από τους τελευταίους επιζήσαντες του Άουσβιτς. Ήταν Ιταλοεβραίος κρατούμενος και έζησε στο στρατόπεδο σχεδόν δύο χρόνια. Κατέγραψε τη μαρτυρία του ή για να ακριβολογούμε τα μαρτύρια του, συνθέτοντας το συγκλονιστικότερο αυτοβιογραφικό κείμενο που έχω διαβάσει ποτέ μου.
Η πρώτη μου επαφή με την ιδιαίτερη ευφυΐα της Μαρίνας Γιώτη ήταν αρκετά χρόνια πριν, όταν διάβασα τον “Ρεβυθοκοντούλη” της. Με βρήκε απόλυτα σύμφωνη, για να μην πω με ενθουσίασε, η αποδόμηση του γνωστού παραμυθιού. Επιτέλους βρέθηκε κάποιος να υποστηρίξει με θάρρος ότι δεν είναι δυνατόν να λέμε στα παιδιά μας ιστορίες για γονείς που εγκαταλείπουν τα δικά τους παιδιά μόνα και αβοήθητα στο δάσος. Και που μάλιστα , στη συνέχεια αυτά γίνονται κλέφτες και εγκληματίες για να επιβιώσουν! Σε ανάλογο κλίμα κινείται και η “Σκουφοκοκκινίτσα” της κυρίας Γιώτη.
Όταν τελείωσα την ανάγνωση του βιβλίου είχα συναισθήματα ανάμεικτα και διφορούμενα. Καθώς οι μέρες περνούσαν ξεπέρασα σιγά-σιγά τη θλίψη που μου άφησε, όπως άλλωστε συμβαίνει με πολλά ιστορικά αναγνώσματα και τώρα πλέον νιώθω δικαιωμένη. Αφιέρωσα το χρόνο μου σε κάτι που πραγματικά άξιζε. Σε ένα βιβλίο που με μετέφερε ακριβώς “εκεί” που περιγράφει και ας είναι αυτό το “εκεί” θλιβερό και δύσκολο.